Het open gedeelte van het Damrak - bescheiden overschot je van het oude "Ammerack" met zijn drie bruggen, dat doorliep tot aan de Vischmarkt bij den Dam - mag als zoodanig met eenigen eerbied beschouwd en bejegend worden. Wilde men opsommen wat deze plek aan historische herinneringen te denken geeft, dan zouden wij de grenzen van een eenvoudig onderschrift zeer ver moeten overschrijden. Slechts enkele grepen dus.

Toen in het midden der 13e eeuw de derde Gijsbrecht van Aemstel den dam liet leggen in den toenmaligen Amstel op de plek, welke men later "Middeldam" en in de 19e eeuw "Vijgendam" genoemd heeft, werd het noordelijk daarvan openblijvende deel van "het Water" als vanzelf aangewezen tot haven en aanlegplaats voor schepen van de allengs tot handelsstad ontluikende "buurte t'Aemstel." Gedurende de Middeneeuwen is het Damrak dit ook inderdaad gebleven. Eerst bij de veel grootere toeneming van de scheepvaart in het laatst der 16e en in de 17e eeuw moest de eigenlijke haven meer buitenwaarts verlegd worden.

Toch bleef het Damrak voor de kleinere binnenvaart behouden tot in den loop der negentiende eeuw, toen eerst de verplaatsing van de Vischmarkt haar karakter veranderde en later de uitbouw van de Beurs in 1845 een eind van het Water in beslag nam en bet vrije uitzicht naar den Dam volkomen bedierf. En erger nog werd het, toen, ter wille van de Beurs der toekomst, reeds omstreeks 1885 het grootste gedeelte van bet Water tot en met de Oude Brug werd gedempt, zonder dat het scheen of die Nieuwe Beurs er ooit zou komen. In dat laatste is nu verandering gekomen; de nieuwe Beurs is er, en er zal wel weinig verschil van gevoelen bestaan over de vraag of zij het Damrak verfraait of niet.

Wat aan open water is overgebleven, is nauwelijks een derde van het vroegere geheel; alleen met eene zeer sterke phantasie kan men zich den vroegeren toestand - en ook dien van vóór 1682, toen de sluiswerken aan de Nieuwe Brug er nog niet waren en de huizen van het Damrak bij hoog water vaak onderliepen - wederom voor den geest roepen. Moge het bescheiden overschot je bescheidenlijk voor verdere aanslagen gespaard blijven.

De Beeldbank van het Amsterdamse Stads Archief bevat veel (ingekleurd) werk van Willem Wenckebach.

Titel: Damrak
Beschrijving: Reproductie naar tekening van L.W.R. Wenckebach, door de kunstenaar zelf handgekleurd.
Documenttype: prent
Vervaardiger: Wenckebach, L.W.R. (Willem, 1860-1937)
Collectie: Collectie Atlas Dreesmann
Datering: 18 augustus 1901
Inventarissen: http://archief.amsterdam/archief/10094
Geografische aanduiding: Straat Damrak
Huisnummer van / tot 1 - 25
Rechthebbende: Auteursrechtvrij
Gebruiksvoorwaarden: -
Afbeeldingsbestand: 010094002967
Kwaliteit: Hoog